Dokument z XIII wieku

     Grabiny-Zameczek to osada położona na Żuławach Gdańskich na terenie gminy Suchy Dąb. Kiedyś podzielona na Grabinę Zameczek i Grabinę Duchowną, ostatecznie połączone w 1929 roku w jeden organizm miejscowości. Najstarszy zapis o wsi pochodzi z 28 sierpnia 1273 roku. Wówczas książę Pomorza Gdańskiego Mestwin, podarował osadę Christianowi, zięciowi sołtysa Tczewa. Nowi właściciele weszli w posiadanie połowy osady, którą kupili. Otrzymali prawo dziedziczenia z prawem sprawowania sądownictwa. Świadkami tego wydarzenia byli m. in. kasztelan gdański, Andreas i sołtys Gdańska – Hinricus Pape. Dokument spisano po łacinie na pergaminie, z przytwierdzoną pieczęcią konną Mestwina. Ten niezwykle cenny i wartościowy dokument zachował się do naszych czasów. Jest przechowywany w zbiorach Archiwum Państwowego w Gdańsku. To cenne i unikatowe źródło historyczne pozwala odtworzyć przeszłość żuławskiej wsi Grabiny-Zameczek w czasach średniowiecza.

Pieczęć krzyżacka z Grabiny-Zameczek.

     Nazwa wsi wywodzi się od nazwy topograficznej Grabino utworzonej od nazwy pospolitej grab i dodanego do niej formatu -ino, która uległa z biegiem czasu odmianie słów. W 1308 roku rycerze z czarnymi krzyżami na płaszczach nabyli Grabino, które stało się siedzibą wójtostwa na terenie Żuław Steblewskich. Pierwszym wójtem Grabińskim został Henryk von Kranichborn. To za jego czasów rozpoczęły się prace budowlane, których zwieńczeniem było powstanie pod koniec XIV wieku zamku o charakterze dworu obronnego. Miejsce to chętnie odwiedzali wielcy mistrzowie krzyżaccy zwłaszcza w drodze pomiędzy Gdańskiem, a Malborkiem zatrzymywali się w grabińskiej twierdzy. Słynęła okolica również z hodowli koni na potrzeby rycerzy Zakonu Najświętszej Mari Panny.

     Miejscowi wójtowie posługiwali się własną pieczęcią od XIV wieku. Widnieje ona na jednym z dokumentów z roku 1440. Przedstawiono na niej drwala podczas prac przy wyrębie drzewa. Nawiązywało to do czasów osiedlania się Krzyżaków na tych terenach i miało symbolizować zagospodarowanie ziem Żuław Steblewskich.

     Ponownie pieczęć wójtów krzyżackich powróciła na karty historii 8 sierpnia 1925. Wówczas Steblewo otrzymało decyzją senatu gdańskiego swój herb. Składał się ona z tarczy trzypolowej, a na jednej z części umieszczono pieczęć wójtów z Grabiny-Zameczek.

     Dzisiaj odtworzona jest prezentowana na terenie muzeum w malborskim zamku. Warto pamiętać, że kiedyś żuławska wieś Grabiny-Zameczek miała własną pieczęć wójtów krzyżackich.

Żuławska wieś Grabiny-Zameczek miał kiedyś swój herb.

    W okresie XX wieku w Wolnym Mieście Gdańsku ówczesny senat ustanowił dla miejscowości w dniu 28 listopada 1928 roku herb. Nawiązywał do czasów krzyżackich i taki miał charakter. Przedstawiał od frontu zamek, gdzie między dwiema wieżami umieszczona został tarcza z herbem wielkich mistrzów krzyżackich. Umieszczona na niej na środku krzyż ztarczą w środku, a na niej czarnego orła.

     W dokumencie senatu gdańskiego nie określono kolorów znaku wsi, ale Gumowski Marian historyk, numizmatyk i heraldyk w swojej książce „Herby i pieczęcie miast Pomorza” opisał jego barwy. Tarcza wielkich mistrzów była koloru srebrnego z czarnym krzyżem, a na niej mniejszy złoty krzyż. W jej środku mała złota tarcza z czarnym orłem. Mury grabińskiej warowni w kolorze czerwonym, na białym tle.

     Może warto przywrócić herb żuławskiej wsi, by cieszył jego mieszkańców oraz turystów odwiedzających te miejscowość.